Op zondag 23 september konden een groot aantal liefhebbers genieten van het derde en laatste concert in de reeks “Zomerse Orgelklanken”. De solisten waren Els Wollaert, mezzo-sopraan, en Laure Dermaut op het orgel. Hun programma hadden ze in het teken gezet van de indrukwekkende tentoonstelling “Close to the Heart” van Kaarina Kaikkonen.  Zondag was ook de sluitingsdag van de expositie.

Zoals ze zelf zeiden: “Zoals de hartslag in het werk van de Finse kunstenares Kaarina Kaikkonen, zo lijkt tussen de componisten van onze muziekstukken een onzichtbaar weefsel  van intieme banden te leven.”

De muzikale namiddag opende met een orgelconcerto van Johann Gottfried Walther op een thema van Vivaldi. Walther en  Johann Sebastian Bach hadden familiale banden. Hun beider grootmoeders aan moederskant waren halfzusters. Laure vertolkte dit op feestelijke wijze en liet het orgel op zijn best klinken.

Bach

De grote Bach kwam uiteraard ook aan bod met twee aria’s uit cantates en een orgelbewerking. In de aria Vergnügte Ruh, beliebte Seelenlust gebruikte Bach de tekst van de Bergrede. Met haar warme stem en duidelijke tekstvertolking, bracht Els Wollaert iedereen meteen in vervoering. De prachtige koraalvariatie op Ich ruf’ zu dir Herr Jesu Christ componeerde Bach voor de vierde zondag na Drievuldigheid. In deze fraai uitgevoerde compositie speelt de organist de koraalmelodie en de begeleiding op verschillende klavieren. De aria Ich habe genug komt uit een cantate voor Maria Lichtmis, meer bepaald de opdracht van Jezus in de tempel en de lofzang van de ouderling Simeon. Hem was immers voorspeld dat hij niet zou sterven voordat hij de Heiland gezien had. Deze aria is een meditatie rond de gedachte “Het is genoeg geweest. Ik wil van de wereld scheiden.” Dit drieluik was zonder meer een hoogtepunt van dit concert.

Felix Mendelssohn is minder gekend als componist van oratoria en orgelsonates. Van beiden kregen we een prachtig voorbeeld met de aria Doch der Herr vergisst der Seinen nicht uit het oratorium Paulus. Hierin krijgen we het verhaal van de Schriftgeleerde Saulus, die tijdens een dienstreis naar Damascus door de Allerhoogste tot de orde werd geroepen, zich bekeerde, en voortaan als Paulus door het leven ging. Twee delen uit de zeer mooie orgelsonate in A sloten dit deel af. De orgelwerken van Felix Mendelssohn-Bartholdy behoren tot het beste dat de vroeg romantiek heeft voortgebracht en betekenen de definitieve overgang naar de romantiek.

Ook de vrijwel onbekende Fanny Mendelssohn, oudste zuster van Felix, kwam even aan bod met haar  Gebet in der Christnacht. Zij heeft zich werkelijk uit de schaduw van Felix moeten werken - sommige van Fanny’s werken kwamen onder Felix’ naam op de markt.

Jean Sibelius

Ter eer van de unieke expo van de Finse kunstenares kozen de artiesten speciaal drie liederen van Jean Sibelius. Iedereen kent zijn bekendste werken: Finlandia, Valse Triste, zijn vioolconcerto, de Karelia-Suite, de Zwaan van Tuonela, en zijn Lemminkäinen-Suite. Maar hij schreef ook meer dan honderd liederen en religieuze muziek. Zijn werk vindt zijn oorsprong in de traditionele Finse Runenzang, een authentieke,  ritmische volkszang, waarin nationale verhalen en legenden van generatie op generatie werden doorverteld. Net als alle Finse componisten werd Sibelius onder druk gezet om alleen de Finse taal te gebruiken, maar als Zweeds sprekende Fin koos hij voor zijn liederen toch vaak voor Zweedse teksten.

Laure Dermaut, orgel | Els Wollaert, mezzo-sopraan

Met de innig mooie Litaney auf der Fest Allerseelen van Franz Schubert besloot dit intieme en prachtige concert. Alle aanwezigen stemden hiermee in met een langdurig applaus. Als toepasselijk toemaatje brachten Els Wollaert en Laure Dermaut nog de Hymne uit Finlandia, ofwel het officieuze Finse volkslied.

Joannes